เช็กลิสต์อาการเฝ้าระวัง หลังฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca)

หลังจากที่รัฐบาลได้ดำเนินการให้ ประชาชนลงทะเบียนเพื่อเข้ารับการฉีดวัคซีน ไปแล้วนั้น ในช่วงต้นเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา รัฐบาลได้เริ่มฉีดวัคซีนให้กับประชาชนทั่วไปแล้ว หลายคนได้รับวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca) และมีการแชร์ข้อมูลกันถึงอาการแพ้หลังจากได้รับการฉีดวัคซีน ซึ่งก่อให้เกิดความกังวลใจกับหลายๆ คน ที่กำลังเตรียมตัวเพื่อไปฉีดวัคซีน

บทความนี้ ทีมงาน RS Mall จึงขอแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับอาการแพ้หลังฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca) ว่าจะมีอาการอย่างไรบ้าง และอาการแบบไหนที่บ่งบอกว่าเกิดสิ่งปกติขึ้นแล้ว มาอ่านไปพร้อม ๆ กันเลย

เช็กลิสต์อาการแพ้วัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca) ที่ควรเฝ้าระวัง

วัคซีน AstraZeneca (แอสตร้าเซเนก้า) เป็นวัคซีน Covid-19 ชนิดไวรัสเวกเตอร์หรือวัคซีนเชื้อเป็น ต่างจาก Sinovac ที่เป็นวัคซีนเชื้อตาย สำหรับวัคซีนเชื้อเป็นอย่าง AstraZeneca นั้นถือว่ามีความเสี่ยงสูงกว่า ในเรื่องของอาการแพ้วัคซีน หรือ ผลข้างเคียงที่เกิดกับผู้รับวัคซีนที่พบมาก จะสามารถแบ่งอาการได้ดังต่อไปนี้

1.อาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนที่ไม่รุนแรง

อาการเหล่านี้จะเป็นอาการข้างเคียงหลังจากที่ได้รับวัคซีนโดยทั่วๆ ไป เกิดจากการที่ร่างกายตอบสนองต่อวัคซีนและกำลังสร้างภูมิคุ้มกัน ใช้เวลาพักผ่อนเพียง 1-2 วัน ก็จะกลับมาเป็นปกติ อาทิ

• อาการเจ็บหรือปวดบริเวณที่ฉีดวัคซีน
• อาการปวดศีรษะ
• อาการอ่อนเพลีย
• อาการปวดกล้ามเนื้อ ครั่นเนื้อครั่นตัว และรู้สึกไม่สบายตัว
• มีอาการไข้ รู้สึกหนาวสั่น (พบมากในผู้รับวัคซีนที่อายุต่ำกว่า 40 ปี)
• อาการคลื่นไส้ อาเจียน

2. อาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนรุนแรง

หากหลังจากฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca) มาแล้วพบว่ามีอาการต่อไปนี้หลายๆ ข้อร่วมกัน อาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงภาวะแพ้วัคซีนขั้นรุนแรง (Anaphylaxis) ที่ควรพบแพทย์โดยด่วน อาทิ

• คัน, ผิวเป็นสีแดง, มีผื่นลมพิษ, มีจุดหรือจ้ำเลือดจำนวนมากขึ้นบนผิวหนัง
• ปากบวม, หน้าบวม
• หอบเหนื่อย หรือ มีเสียงวี้ดขณะหายใจ
• คัดจมูก
• เวียนศีรษะและหมดสติ
• ตรวจพบความดันต่ำ
• คลื่นไส้และอาเจียนมากกว่า 5 ครั้ง
• ปวดท้อง หรือ ท้องเสียร่วมด้วย
• มีไข้สูงกว่า 39 เซลเซียส

นอกจากอาการที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว อาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า ยังมีเรื่องของอาการลิ่มเลือดอุดตัน (พบมากในคนที่มีอายุต่ำกว่า 55 ปี และพบในเพศหญิงเป็นส่วนใหญ่) ที่ต้องเฝ้าระวังกันอย่างต่อเนื่องอีกภายใน 30 วันหลังฉีด อาการนี้เรียกว่า ภาวะเกล็ดเลือดต่ำ

ภาวะเกล็ดเลือดต่ำ เกิดจากหลอดเลือดอุดตัน ภายหลังการรับวัคซีน Covid-19 (VITT) ซึ่งเป็นอาการที่เกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิต้านทานภายในร่างกาย ที่อาจรุนแรงเกินไปจนเกิดการกระตุ้นให้ผลิตเกล็ดเลือดและเกิดเป็นลิ่มเลือดอุดตันขึ้น

แต่ถึงอย่างนั้น คุณก็ไม่ต้องกังวลใจไป เพราะอาการลิ่มเลือดอุดตันหลังฉีดวัคซีนนั้น สามารถรักษาให้หายได้หากตรวจพบได้ทันท่วงที นั่นหมายความว่า หากคุณเข้ารับการฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า ควรสังเกตตนเอง ภายใน 30 วัน (นับตั้งแต่วันแรกที่ได้รับวัคซีน) ว่ามีอาการที่เข้าข่ายเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันหรือไม่ จากเช็กลิสต์ต่อไปนี้

• ปวดศีรษะอย่างรุนแรง
• แขน-ขา อ่อนแรง
• ปากเบี้ยว หน้าเบี้ยว และพูดไม่ชัด
• มีอาการชักหรือหมดสติ
• สายตาพร่ามัว มองเห็นไม่ชัดเจน เห็นเป็นภาพซ้อน
• มีอาการเจ็บแน่นหน้าอก หายใจติดขัด และเหนื่อยง่ายแม้ไม่ได้ออกแรงหนัก
• ปวดท้องหรือปวดหลังอย่างรุนแรง
• บริเวณขามีอาการบวมแดง หรือพบอาการขาเย็นและซีด

การเตรียมตัวก่อนฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca)

สิ่งต้องเตรียมไปด้วยเมื่อถึงเวลาที่จะต้องเข้ารับวัคซีน ได้แก่ บัตรประจำตัวประชาชน, Add line หมอพร้อม และภาพบันทึกหน้าจอแสดงรายการนัดหมายฉีดวัคซีน และสำหรับใครที่กำลังกังวลว่าตนเองอาจเกิดอาการแพ้หลังจากฉีดวัคซีน และต้องการเตรียมตัวดูแลตนเองเพื่อลดความเสี่ยงอันตรายจากการแพ้วัคซีน ให้ดูแลตนเองโดยปฏิบัติตามคำแนะนำดังต่อไปนี้

1. ผู้ที่มีประวัติการแพ้

สำหรับผู้ที่เคยมีประวัติการแพ้ต่างๆ สามารถกินยาแก้แพ้ (ชนิดที่ไม่ทำให้ง่วงนอน) ล่วงหน้า เป็นเวลา 30 นาที - 1 ชั่วโมง ก่อนเข้ารับการฉีดวัคซีน จะช่วยบรรเทาอาการแพ้เล็กๆ น้อยๆ ลงได้ ทั้งนี้ ควรงดยาไมเกรน กลุ่ม Cafergot, Relpax ก่อนเข้ารับการฉีดวัคซีนด้วย (อ่านเพิ่มเติมได้ที่ การฉีดวัคซีนโควิด19 กับคำถามที่พบบ่อย )

2. ผู้ที่มีโรคประจำตัว

สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัว หรือโรคที่เป็นมาก่อนการเข้ารับวัคซีน เช่น โรคปอด, โรคหัวใจ หรือโรคร้ายแรงอื่นๆ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเข้ารับการฉีดวัคซีน (อ่านเพิ่มเติมได้ที่ วิธีดูแลตนเองก่อน-หลังฉีดวัคซีน)

วิธีดูแลตนเองหลังฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca)

เมื่อฉีดวัคซีนเรียบร้อยแล้ว ควรอยู่ที่โรงพยาบาล/สถานที่ฉีดวัคซีน 30 นาที ก่อนจะกลับบ้าน และให้สังเกตอาการของตนเองอย่างต่อเนื่อง หากพบว่ามีอาการผิดปกติอย่างเช่น อาการแขน-ขาอ่อนแรง, มีอาการชาครึ่งซีก ปากเบี้ยว เริ่มพูดไม่ชัด ให้รีบแจ้งทีมพยาบาลหรือแพทย์ทันที และสำหรับผู้ที่ยังไม่พบอาการผิดปกติภายใน 30 นาที ก็สามารถกลับไปพักผ่อนที่บ้านได้ โดยดูแลตนเองตามแนวทางต่อไปนี้

• พยายามไม่ออกแรงแขนข้างที่ฉีดยา
• อย่าเกร็งแขน หรือยกวัตถุที่มีน้ำหนักมาก
• หากมีไข้สูง หรือรู้สึกปวดเมื่อยมาก ทานยาพาราเซตามอลเพื่อบรรเทาอาการได้
• สังเกตอาการตนเองอย่างต่อเนื่องอีก 2-3 วัน หลังจากฉีดวัคซีน
• หากพบผลข้างเคียงที่ผิดปกติ ตามที่กล่าวมาในข้างต้น ควรรีบไปพบแพทย์ทันที หรือติดต่อที่หมายเลข 1669 เพื่อประเมินอาการทันที

ทั้งนี้ หากคุณเข้ารับการฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca) เรียบร้อยแล้ว ผู้เข้ารับการฉีดวัคซีนทุกท่านควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อความปลอดภัยสูงสุด

สุดท้ายนี้ แม้ว่าคุณจะเข้ารับการฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (AstraZeneca) เรียบร้อยแล้ว ก็ไม่ได้หมายความว่า คุณจะไม่มีโอกาสติดเชื้อโควิด 19 ได้อีก ทั้งนี้เพราะวัคซีนแต่ละชนิดมีระยะเวลาในการสร้างภูมิคุ้มกันหลังร่างกายได้รับวัคซีนแตกต่างกัน

นั่นหมายความว่า คุณยังมีโอกาสที่จะติดเชื้อโควิด-19 และสามารถแพร่เชื้อได้อยู่ ดังนั้น การปฏิบัติตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุข “ใส่หน้ากากอนามัย , หมั่นล้างมือบ่อย ๆ,เว้นระยะห่างทางสังคม และ หลีกเลี่ยงการเดินทางในพื้นที่เสี่ยง” ยังคงเป็นสิ่งที่คุณควรให้ความสำคัญอย่างเคร่งครัด

ขอบคุณข้อมูลจาก

• www.bbc.com
• FB สำนักงานกองทุนสนับสนุนการเสริมสร้างสุขภาพ (สสส.)
• www.si.mahidol.ac.th
• โรงพยาบาลนครธน