ภาวะลองโควิด (Long Covid) ที่คนหายป่วยจากโควิด-19 ต้องรู้

จากสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 ที่ดูไม่มีทีท่าว่าจะเบาบางลง และเรายังคงต้องดูแลตัวเองอย่างต่อเนื่อง สำหรับใครก็ตามที่ยังรอดพ้นไม่เคยติดโควิด-19 ก็ถือเป็นเรื่องที่น่ายินดี แต่สำหรับคนที่เคยเป็น ผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 แล้ว แม้ว่าอาการโดยรวมจะหายขาดจากโรคแล้ว แต่ยังคงมีอาการบางอย่างที่ยังส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของคุณอยู่ ซึ่งทางการแพทย์เรียกอาการหลังป่วยโควิดว่า “Long Covid” ซึ่งจะมีอาการอะไร และส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตหลังหายจากป่วยแล้วอย่างไรบ้าง ทีมงาน RS Mall หาข้อมูลมาให้แล้ว

ภาวะลองโควิด (Long Covid) คืออะไร?

ภาวะลองโควิด (Long Covid) หรือ ภาวะโพสต์โควิด (Post-COVID Conditions) คือ อาการที่เกิดขึ้นภายหลังจากการติดเชื้อโควิด-19 โดยจะสามารถพบได้นานตั้งแต่ 2 สัปดาห์ หรือ 1 เดือน หลังจากมีการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ครั้งแรก ซึ่งสามารถพบได้ทั้งในผู้ป่วยโควิดกลุ่มที่มีอาการเล็กน้อย (ผู้ป่วยสีเขียว) ผู้ป่วยที่ไม่มีอาการเลยและ ผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการหนัก

ในปัจจุบันแพทย์ยังไม่สามารถหาสาเหตุของการเกิดภาวะลองโควิดได้อย่างแน่ชัด ทั้งนี้เพราะ ภาวะลองโควิดมักจะมีอาการใกล้เคียงกับอาการที่พบในโรคติดต่อเชื้อทางเดินหายใจอื่นๆ หรือในผู้ป่วยบางรายมีอาการคล้ายๆ ตอนที่ป่วยโควิด-19 อยู่ หรือ ในผู้ป่วยบางรายพบอาการใหม่ที่ไม่เคยมีตอนติดเชื้อก็ได้เช่นกัน

ซึ่งแพทย์หลายคนให้ความเห็นตรงกันว่า ภาวะลองโควิด อาจเกิดขึ้นได้ตั้งแต่ระยะสั้นๆ 1 สัปดาห์ – 3 เดือนขึ้นไป และภาวะนี้จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ป่วยในระยะยาว โดยเฉพาะผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการหนัก ต้องนอนโรงพยาบาลนานๆ อย่างแน่นอน

ลองโควิด (Long Covid) กับอาการที่พบบ่อย

อย่างที่บอกไปข้างต้นว่า อาการลองโควิด เป็นอาการที่สามารถพบได้ตั้งแต่ 1 สัปดาห์ – 3 เดือนขึ้นไป (นับตั้งแต่ตรวจพบเชื้อโควิด-19 ในร่างกายครั้งแรก) แต่นักวิจับพบว่า ผู้ป่วยโควิด-19 บางรายอาจมีอาการลองโควิดยาวนานกว่านั้น และอาจจะกลายเป็นภาวะเรื้อรังที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวได้

คณะวิจัย Therapies for Long COVID (TLC) ประจำมหาวิทยาลัยเบอร์มิงแฮม ระบุว่า อาการลองโควิดเป็นอาการที่มักจะเชื่อมโยงกับระบบต่างๆ ภายในร่างกาย ได้แก่ การหายใจ ระบบประสาท และ ระบบทางเดินอาหาร และมักจะพบอาการลองโควิดในผู้ป่วยที่เคยติดเชื้อโควิด-19 ด้วยอาการที่แตกต่างกันออกไป อาทิ

• อาการอ่อนเพลียเรื้อรัง ผู้ป่วยบางรายมีอาการปวดหัว หรือ เวียนหัวร่วมด้วย
• ใจสั่น หายใจไม่อิ่ม รู้สึกแน่น หรือ เจ็บหน้าอก
• นอนหลับยากขึ้น หรือ มีปัญหาเกี่ยวกับการนอน
• มีอาการปวดกล้ามเนื้อ และข้อต่อ
• รู้สึกเหมือนมีไข้ตลอดเวลา
• มีอาการไอ
• การรับรู้รส และ กลิ่นเปลี่ยนไป
• มีอาการท้องร่วง
• รู้สึกสมองล้า ไม่สดชื่น ความจำไม่ดีเท่าเดิม ในผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการสมาธิสั้นร่วมด้วย
• มีภาวะซึมเศร้า หรือ วิตกกังวล

ป่วยเป็น ลองโควิด (Long Covid) รักษาได้มั้ย?

หากคุณต้องการรู้ว่า คุณมีอาการป่วยลองโควิดหลังจากหายป่วยจากโรคโควิด-19 แล้วหรือไม่ สิ่งที่คุณต้องทำหลังจากหายป่วยโควิด-19 แล้ว คือ การสังเกตความผิดปกติของร่างกายตัวเอง และหากพบอาการที่กล่าวไปข้างต้น หรือ รู้สึกได้ถึงความผิดปกติที่เกิดกับร่างกาย คุณจะต้องพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ทำการวินิจฉัย และรักษาได้อย่างทันท่วงที

ดร.เจเน็ต ดิแอซ หัวหน้าทีม Clinical Care ประจำโครงการภาวะฉุกเฉินของ WHO ระบุว่า การรักษาผู้ป่วยที่มีภาวะลองโควิด นอกจากแพทย์จะรักษาตามอาการของผู้ป่วยแต่ละคน จากการตรวจร่างกายอื่นๆ อาทิ วัดความดันโลหิต, วัดอุณหภูมิร่างกาย, วัดอัตราการเต้นหัวใจ, ตรวจการทำงานของปอด, เช็กการหายใจ, เจาะเลือดเพื่อตรวจดูการทำงานของอวัยวะภายใน (ตับ, ไต) ฯลฯ

การรักษาลองโควิดในผู้ป่วยบางราย อาจจะต้องรักษาตามอาการที่เกิดความผิดปกติทางร่างกาย ควบคู่ไปกับการรักษาจากแพทย์และผู้เชี่ยวชาญด้านอื่นๆ อาทิ เจ้าหน้าที่ดูแลสังคม , ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต ร่วมด้วย

ทำอย่างไรให้ห่างไกล ภาวะลองโควิด (Long Covid) ?

ต้องบอกก่อนว่า ภาวะลองโควิด เป็นภาวะที่หลีกเลี่ยงได้ยาก แม้ว่าคุณจะได้รับวัคซีนต้านโควิด-19 ครบแล้ว หรือ มีแอนติบอดีตามธรรมชาติ เพราะเคยติดโควิด-19 แล้วหายก็ตาม ทั้งนี้เพราะ เชื้อไวรัสมีการกลายพันธุ์เป็นสายพันธุ์ใหม่อยู่เรื่อยๆ ทาง ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคสหรัฐฯ (CDC) ได้ให้ข้อมูลไว้ว่า "แม้ในผู้ป่วยโควิด-19 ที่ไม่มีอาการ (ผู้ป่วยสีเขียว) ก็อาจมีอาการลองโควิดได้ ทั้งนี้เพราะ อาการลองโควิดสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ และ แน่นอนว่า ขึ้นอยู่กับปัญหาสุขภาพของแต่ละคนด้วย"

ดังนั้น หากจะบอกว่า วิธีที่จะทำให้คุณห่างไกลจากการป่วยภาวะลองโควิด มีวิธีเดียวนั่นก็คือ การไม่ติดเชื้อโควิด-19 คงไม่ผิดมากนัก เพราะอย่างที่เราได้บอกไปข้างต้นว่า ภาวะลองโควิดเป็นอาการเจ็บป่วยที่เกิดหลังจากรักษาโควิด-19 หายแล้ว และภาวะนี้อาจจะอยู่กับเราได้ตั้งแต่ 1 สัปดาห์ – 9 เดือนเลยทีเดียว ดังนั้น หนทางเดียวที่จะทำให้คุณไม่ป่วยเป็นลองโควิด คือ การไม่ติดโควิด-19 นั่นเอง

นั่นหมายความว่า หากคุณอยากเป็นหนึ่งคนที่รอดพ้นจากลองโควิด การดูแลตัวเอง และปฏิบัติตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุข อาทิ ใส่หน้ากากอนามัยเมื่อออกจากบ้าน เว้นระยะห่างทางสังคม หมั่นล้างมือด้วยสบู่ หรือ เจลแอลกอฮอล์ ยังคงเป็นวิธีที่จะช่วยป้องกันอาการเจ็บป่วยจากเชื้อไวรัสโควิด-19 ได้ดีที่สุด

และสำหรับผู้ป่วยที่เคยมีประวัติติดเชื้อโควิด-19 ที่ถึงแม้จะตรวจไม่พบเชื้อโควิด-19 ในร่างกายแล้ว แต่ร่างกายอาจจะยังไม่กลับมาเต็ม 100% การดูแลตัวเองจึงยังเป็นเรื่องที่คุณต้องให้ความสำคัญอย่างมาก แน่นอนว่า การดูแลร่างกายที่ดีที่สุด คงหนีไม่พ้น การทานอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย นอนหลับให้เพียงพอต่อความต้องการ งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ งดสูบบุหรี่ ลดปริมาณคาเฟอีน พร้อม เลือกทานอาหารเสริมที่มีส่วนช่วยบำรุงและฟื้นฟูร่างกาย ก็จะช่วยให้สุขภาพร่างกายที่ดีกลับคืนมาสู่คุณโดยเร็ว

และหากคุณกำลังมองหา อาหารเสริมช่วยบำรุงร่างกาย คุณสามารถเลือกซื้อ อาหารเสริม คุณภาพดี ได้รับการรับประกันจาก อย. พร้อมโปรส่งฟรี ได้ที่ www.rsmall.com หรือ เลือกรับสิทธิพิเศษกว่าได้ที่ App RS Mall โหลดฟรี ทั้ง iOS และ Android (คลิก)

ขอบคุณข้อมูลจาก 

• www.thairath.co.th
• thainakarin.co.th
• www.phyathai.com
• thestandard.co
• www.who.int/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub